ام دی اف چیست؟ کاربردها، مزایا و معایب MDF

MDF یا ام دی اف چیست؟

MDF مخفف کلمه ی Medium Density Fiberboard به معنای تخته چوب با تراکم یا چگالی متوسط است که بسیار شبیه به تخته خرده چوب (نئوپان) میباشد اما بسیار قویتر از آن است و امروزه کاربرد های فراوانی در صنایع مختلف از جمله کابینت سازی دارد.

خیلی از افراد به دلیل کاربرد های مشابه در بعضی موارد، از ام دی اف به جای پلای وود یا تخته چندلایی استفاده میکنند، که کار درستی نیست زیرا از لحاظ ساختار و ویژگی بسیار با یکدیگر متفاوت هستند و تنها در برخی موارد، کاربرد یکسان دارند. اگر میخواهید در مورد پلای وود اطلاعات بیشتری کسب نمایید میتوانید به صفحه چرا پلای وود مراجعه نمایید.

تاریخچه ساخت MDF

در سال 1925، ویلیام میسون، مخترع و دوست توماس ادیسون به طور تصادفی به یک اختراع بزرگ رسید. او که به دنبال استفاده بهینه از باقیمانده ها و تراشه های انواع چوب کارخانه ها بود، یک روز که بر حسب اتفاق فراموش میکند ماشین آلات خود را خاموش کند، دستگاه های او به کار خود ادامه میدهند و ورق نازکی از چوب اما با دوام را تولید میکنند.

او پس از این اتفاق اختراع خود را که ساخت یک ورقه چوبی با دوام با استفاده از تراشه های چوب در دما و فشار بالا بود، به ثبت رساند. تولید کنندگان تا سالها بعد از او، برای تولید Mdf از روش میسون استفاده کردند و آن را به تکامل رساندند و امروزه ام دی اف با استفاده از ماشین آلات فوق پیشرفته تولید و عرضه میشود.

ام دی اف چگونه ساخته میشود؟

روش ساخت ام دی اف به شرح زیر است:

1. آماده سازی چوب

تولید ام دی اف با کیفیت با انتخاب و تصفیه مواد اولیه آغاز می شود که اکثر آنها از تراشه های باقی مانده از کارخانه های چوب بری و تولید پلای وود بازیافت میشوند. مواد اولیه ابتدا با استفاده از آهن ربا از هر گونه ناخالصی های فلزی پاک میگردد. سپس مواد به قطعات بزرگ و پوسته های کوچک تقسیم می شوند. پوسته ها به تکه های خاک اره و تراشه های چوب جدا میشوند.

مواد خام خوب و بدون عیب جمع آوری شده، در سطل شستشو ریخته میشوند. در سطل شستشو بخار تزریق میگردد تا مواد گرم و نرم شوند. این مواد از یک چرخنده عبور میکنند که این عمل باعث فشرده شدن الیاف و حذف آب میشود. سپس مواد فشرده شده به یک تصفیه کننده منتقل می شود که مواد را به الیاف قابل استفاده تبدیل میکند. گاهی اوقات مواد فشره شده برای بهبود خلوص فیبر ممکن است مرحله دوم تصفیه را نیز طی کنند.

2. حرارت و فشار

قبل از مرحله تصفیه، به الیاف فشرده شده رزین اضافه میشود تا تحمل فرمالدئید مخلوط افزایش پیدا کند و پس از تصفیه نیز به مخلوط کاتالیزور اضافه میشود. سپس الیاف را داخل خشک کن برده تا با روغن یا گاز گرم شود. در این مرحله توازن نسبت رزین اضافه شده به الیاف موجود به دقت کنترل میشود.

در مرحله بعدی، الیاف از طریق رول های اسکالپینگ تحت فشار قرار می گیرد تا ورقه ای با ضخامت یکنواخت تولید شود. این ورقه چندین مرحله فشار را طی می کند تا به اندازه مورد نظر برسد. یک دستگاه پرس مداوم با نظارت بر ارتفاع ورقه، آن را با سرعت یکنواخت فشرده می کند. پرس ها به کنترل الکترونیکی مجهز هستند تا ورقه با چگالی و مقاومت مطلوب ساخته شود. ورقه حاصله با استفاده از اره قبل از خنک شدن به طول مناسب بریده میشود.

3. سنباده زدن

برای رسیدن به سطح صاف، به کمک کمربندهای پوشیده شده از ساینده های مختلفی، سطح مورد نظر صیقل داده میشود. بدین منظور معمولا از کاربید سیلیکون استفاده میگردد اما با توجه به نیاز به سطوح ریزتر، ساینده های سرامیکی دیگری از جمله آلومینای زیرکونیا و اکسید آلومینیوم نیز مورد استفاده قرار میگیرند.

4. فرآیند پایانی

اولین مرحله از فرآیند پایانی، برش است. برای برش در اندازه های مختلف، از تیغ های مختلف استفاده میشود. بسته به کارایی مورد نظر، تخته ها در ابعاد و ضخامت های متفاوتی برش میخورد.

مرحله دوم فرآیند پایانی، لمینیت است. در این مرحله تخته بین دو رول ارسال می شود و بین دو رول، چسب زده میشود. بدین ترتیب روکش ها به وسیله چسب به تخته فیبر متصل میشوند. برای پوشش نهایی از وینیل، فویل و… استفاده میگردد. این روکش ها توسط دستگاه لمینیت چسبانده میشوند.

انواع ام دی اف

ام دی اف بر اساس چگالی یا تراکم به سه دسته تقسیم میشود:

LDF

LDF مخفف Low Density Fiberboard است که به معنی تخته فیبر با چگالی کم است. با آن L-MDF یه معنی ام دی اف با چگالی پایین نیز میگویند.

MDF

این نوع همان چیزی است که در موردش پیشتر سخن گفتیم و با آن تا حدودی آشنا شدید.

HDF

HDF نیز مخفف High Density Fiberboard است که به معنی تخته فیبر با چگالی بالا میباشد.

MDF را به دسته های دیگری نیز میتوان تقسیم بندی کرد که به شرح زیر است:

Particle Board

تخته خرده چوب یکی از انواع متداول ام دی اف است. در تخته خرده چوب از مواد اولیه متنوعی استفاده میشود که با تجزیه و پردازش، ذرات سازنده تخته چوب را در اندازه ها و اشکال مختلفی ایجاد کند. سپس تمام ذرات ایجاد شده را توسط رزین به یکدیگر میچسبانیم. تخته خرده چوب معمولا برای ساخت مبلمان کوچک برای قسمت نشیمن خانه، اتاق خواب و آشپزخانه به کار گرفته میشود.

Fiber Board

تخته فیبر در دمای پایینتر از تولید ام دی اف و همچنین در یک فرآیند خشک ساخته میشود. همه تخته های فیبر با استفاده از رزین های فرمالدئید که معمولا اوره یا فنل فرمالدئید هستند، به یکدیگر متصل میشوند. این رزین ها حتی گاهی در سطوح بسیار پایین می توانند باعث تحریک چشم، بینی، گلو و غشاهای مخاطی شوند. به همین دلیل کنترل های زیادی بر روی تخته فیبر وجود دارد که میزان قرار گرفتن در معرض این عوامل مضر را به پایین ترین سطح ممکن کاهش میدهد.

Laminated Board

تخته لمینیت نوع دیگری از MDF است که می تواند برای طیف وسیعی از پروژه های ساختمانی مورد استفاده قرار گیرد. تخته لمینیت با استفاده از دانه های چوب مختلف تولید می شود. سپس هر لایه از محصولات چوبی بهم چسبانده میشوند و به صفحه، لمینیت یا روکش متصل میشود که تخته مقاومت بیشتری داشته باشد.

کلاس بندی انواع mdf

کلاس A (انواع ام دی اف نازک)

اولین نوع از کلاس بندی MDF، کلاس A است که انواع ام دی اف نازک را شامل می شود و برای پوشش سقف و دیوار، ساخت کفپوشها، خودروسازی، رویه درب های چوبی و حتی ساخت انواع کابینت و کمد، مورد استفاده قرار می گیرد.

کلاس B (انواع ام دی اف ضخیم)

MDF های کلاس B، برخلاف کلاس A از ضخامت بالایی برخوردار هستند و می توان از آن برای ساخت روکش های دارای نقش و نگار، استفاده کرد. به علت ضخامت بالای این نوع از ام دی اف، کار با آن آسان تر است.

ضخامت این کلاس از MDF، در انواع 30-45 میلی‌متر و 45-60 میلی‌متر، متغیر است و برای ماشین کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

کلاس C (MDF با فرمالدهید کم)

MDF های با فرمالدهید کم، در برابر خوردگی مقاوم هستند و به همین دلیل گزینه مناسبی برای کار در صنعت مبلمان هستند. شما می توانید در مرکز چوب چهاردانگه و یا دیگر مراکز مربوطه انواع مبلمان با این نوع را مشاهده کنید.

کلاس D (MDF مقاوم در برابر رطوبت)

این نوع از MDF، در برابر رطوبت مقاوم است و در آن از نوعی چسب استفاده می شود. در این کلاس ام دی اف، از چسبی، به جای فرمالدهید استفاده می شود که موجب مقاومت در برابر رطوبت می شود. از این ام دی اف، می توان در مکان هایی با رطوبت بالا استفاده کرد و از دوام آن اطمینان داشت. این تخته های مقاوم به رطوبت را می توان در ساخت درب های چوبی سرویس های بهداشتی، فریم انواع پنجره، پله ها و … استفاده کرد.

کلاس E ( MDF مقاوم در برابر حشرات و قارچ ها)

یکی از مشکلاتی که همیشه برای فرآورده های چوبی ایجاد می شود، تجمع حشرات و قارچ ها در آنهاست. در این کلاس MDF، از حشره کش ها و مواد ضد قارچ استفاده شده است که از نفوذ آنها به چوب جلوگیری می کند و در تولید پارکت و محصولات مشابه مورد استفاده قرار می گیرد.

کلاس F (MDF مقاوم در برابر آتش)

چوب، یکی از مواردی است که هنگام آتش سوزی، موجب شعله ورتر شدن آتش می شود، به همین دلیل در ساخت بسیاری از محصولات، باید از مواد اولیه مقاوم در برابر آتش استفاده کرد. MDF کلاس F، از انواع ام دی اف است که می توانید برای جلوگیری از آتش سوزی از آن استفاده کنید. این تخته های چوبی، در ساخت کفپوش ها و دیوارپوش های مختلف به کار برده می شوند.

کلاس G (با چگالی بالا/HDF)

مقاومت و سبک بودن، از جمله ویژگی هایی هستند که برای ساخت برخی از وسایل چوبی، از اهمیت بالایی برخوردارند. معمولا چگالی فیبرها بین 650 تا 800 کیلوگرم بر مترمکعب است. MDF های کلاس G، با افزایش پرس و برخی افزودنی ها، از چگالی بالاتر از 800 کیلوگرم بر متر مکعب برخوردار است و برای محصولات چوبی سبک، گزینه مناسبی است. بعلاوه چگالی بالایی دارند و به HDF شناخته می شوند.

کلاس H (MDF عایق حرارتی، صوتی و …)

اگر به دنبال یک MDF هستید که علاوه بر عایق حرارتی، عایق صدا هم باشد؛ این مورد، انتخاب مناسبی است. ام دی اف های کلاس H را می توان به عنوان عایق های حرارتی و صوتی، در بسیاری از محصولات، مورد استفاده قرار داد. این ام دی اف ها چگالی کمی داشته و LDF نام دارند.

کلاس I (انواع ام دی اف با روکش تزئینی)

این نوع از MDF، جهت زیبایی بیشتر، دارای انواع روکش از جنس پی وی سی یا ملامینه است و با عنوان ام دی اف ملامینه از آن یاد می شود. ام دی اف کلاس I، در ادارات یا منازل و دکوراسیون داخلی، مورد استفاده قرار می گیرد.

کلاس J (MDF قالب گیری شده)

یکی دیگر از انواع MDF که به عنوان رویه برای ساخت درب های چوبی، مورد استفاده قرار می گیرد؛ کلاس j این محصول است.

کلاس K

کلاس K، ام دی اف خام است که در ساخت ستون های داخل ساختمان، پارتیشن بندی، اسباب بازی و … مورد استفاده قرار می گیرد و به راحتی شکل می گیرد. از دیگر مزایای آن، می توان به قابلیت شکل پذیری آسان، داشتن لبه های محکم و سبک و سطوح صاف و متراکم اشاره کرد.

کلاس L (انواع ام دی اف هایگلس)

یکی دیگر از انواع MDF، هایگلس است که این روزها حتما بسیار نام آن را شنیده اید. در واقع ام دی اف هایگلاس، دارای روکش پلاستیکی به نام پلکسی گلاس از جنس پلی کربنات است که مانند شیشه، شفافیت بالایی دارد ولی نسبت به آن سبک تر است. این روزها از این کلاس MDF در ساخت انواع کابینت هایگلس و دیگر ملزومات دکوراسیون داخلی استفاده می شود.

مزایا و معایب ام دی اف (MDF)

مزایای ام دی اف

• یکی از بزرگترین مزایای استفاده از تخته فیبر با چگالی متوسط ارزان بودن آن است. معمولاً می توانید ام دی اف را با هزینه بسیار کمتر از چوب واقعی خریداری کنید.
• مزیت دیگر ام دی اف این است که میتواند مانند چوب رنگ آمیزی شود و بیشتر مردم متوجه نمیشوند شما از جایگزین ارزان تری برای چوب واقعی استفاده کرده اید.
• MDF از سطح نسبتا محکم و قدرتمندی برخوردار است که باعث میشود به راحتی دچار ترک خوردگی یا شکستگی نشود.
• در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد و میتواند مقدار حرارت زیادی را تحمل کند.
• ام دی اف در برابر قارچ ها و میکروب های مختلف مقاوم است تا از این لحاظ نیز خیال مشتریان آسوده باشد.
• شکل دادن به MDF از شکل دادن به چوب جامد راحت تر است. همچنین میتوان کنده کاری و طراحی را با دقت بیشتری روی ام دی اف انجام داد.
• 100٪ از مواد بازیافتی در تولید آن استفاده میشود و به این معنی است که هیچ درختی قطع نمیشود. بنابراین سازگار با محیط زیست است.

معایب ام دی اف

• یکی از بزرگترین معایب استفاده از چوب ام دی اف این است که ضد رطوبت نیست و تخته MDF اگر در معرض آب قرار گیرد، به سرعت متورم میشود.
• ام دی اف در مقایسه با چوب طبیعی ضعیف تر است و برای مقاومت در برابر فشار شدید طراحی نشده است. در معرض هرگونه فشار و تنشی، مستعد ترک خوردگی یا شکاف است. طول عمر مبلمان ساخته شده از ام دی اف در مقایسه با مبلمان چوبی طبیعی پایین تر است.
• MDF بسیار متراکم است. از این رو، کار با ورق ام دی اف سخت است و برای برش زدن، سنباده کشیدن یا نصب به بیش از یک نفر احتیاج دارد.
• ام دی اف حاوی فرمالدئید است که می تواند باعث تحریک ریه ها و چشم شود و برای سلامتی مضر است.
• گرد و غبار تولید شده در هنگام تولید ام دی اف برای تنفس بسیار خطرناک است.
• ام دی اف به نگهداری نیاز دارد چون اگر قسمتی از MDF ترک خورده باشد، نمیتوانید آن را به راحتی ترمیم یا پوشش دهید.
• یکی از معایب ام دی اف وزن نسبتا سنگین آن نسبت به چوب جامد و دیگر تخته های چوبی است.

کاربرد ام دی اف (MDF)

یکی از مواردی که ام دی اف در آن بسیار کاربرد دارد، کابینت آشپزخانه است. محصولات داخلی خانه مانند کابینت آشپزخانه، قفسه و حتی کتابخانه به طور معمول از ام دی اف ساخته می شوند.

به دلیل قیمت پایین ام دی اف، از این تخته در مبلمان سازی بسیار استفاده میشود و هزینه ساخت و تولید را به شدت کاهش میدهد.

ام دی اف، کاربرد های دیگری نیز دارد که از جمله آنها میتوان به استفاده از MDF در کفپوش خانه، استفاده در ساخت درب یا قاب درب منازل، استفاده در ساخت وسایل تزیینی و استفاده در غرفه های نمایشگاه اشاره نمود.

شما می توانید انواع چوب، ام دی اف و پلای وود را از طریق بهترین مراکز همچون مرکز چهاردانگه، سایت خاوران و … مشاهده و خریداری کنید.

مقایسه ام دی اف با دیگر فرآورده‌های چوبی

در این بخش، به مقایسه ام دی اف با دیگر فرآورده‌های چوبی از جمله نئوپان، پلای وود و چوب خالص می‌پردازیم و مزایا و معایب هر یک را بررسی می‌کنیم.

ام دی اف در مقابل نئوپان

ام دی اف و نئوپان هر دو از ضایعات چوب ساخته می‌شوند، اما فرآیند تولید و ویژگی‌های آنها متفاوت است. ام دی اف چگالی و استحکام بیشتری نسبت به نئوپان دارد و سطح آن صاف‌تر و یکنواخت‌تر است. همچنین ام دی اف در برابر رطوبت مقاومت بیشتری دارد.

از سوی دیگر، نئوپان قیمت ارزان‌تری نسبت به ام دی اف دارد و برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و مقاومت زیاد نیست، مناسب‌تر است.

ام دی اف در مقابل پلای وود

پلای وود از لایه‌های نازک چوب طبیعی ساخته می‌شود و استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به ام دی اف دارد. همچنین پلای وود در برابر رطوبت مقاومت بیشتری دارد و برای کاربردهایی مانند ساختمان‌سازی که در معرض رطوبت قرار دارند، مناسب‌تر است.

اما ام دی اف سطح صاف‌تر و یکنواخت‌تری دارد و برای کاربردهایی مانند ساخت مبلمان که زیبایی ظاهری اهمیت دارد، مناسب‌تر است. همچنین ام دی اف قیمت مناسب‌تری نسبت به پلای وود دارد.

ام دی اف در مقابل چوب خالص

چوب خالص از درختان طبیعی به دست می‌آید و دارای زیبایی و گرمای منحصربه‌فردی است. همچنین چوب خالص استحکام و مقاومت بالایی دارد.

اما چوب خالص قیمت بسیار گران‌تری نسبت به ام دی اف دارد و در برابر رطوبت و حشرات آسیب‌پذیرتر است. همچنین چوب خالص به دلیل محدودیت منابع طبیعی، گزینه مناسبی برای تولید انبوه نیست.

کشورهای تولید کننده MDF

کشور های چین، برزیل، انگلستان، روسیه، ترکیه، لهستان، تایلند و بلاروس از بزرگترین کشور های تولید کننده MDF در جهان به شمار میروند که اکثریت ام دی اف موجود در بازار های جهانی، تولید این کشورها میباشد. از کارخانه های بزرگ تولید ام دی اف میتوان به Caledonian از کشور انگلیس و SGK Nordic کشور روسیه اشاره کرد.

قیمت ام دی اف

قیمت ام دی اف، به عوامل بسیاری همچون متریال اولیه MDF، کیفیت آنها، نوع ام دی اف و نوسانات بازار وابسته است. به طبع اگر MDF انتخابی شما، عایق حرارتی یا صدا باشد، مقاومت بالاتری داشته باشد و یا از دوام بیشتری برخوردار باشد، قیمت بیشتری هم خواهد داشت. همچنین اگر شما از بهترین برند پلای وود و ام دی اف استفاده کنید، قیمت افزایش می یابد. عامل مهم دیگری که تاثیری بر کیفیت این محصول ندارد ولی بر قیمت آن تاثیر می گذارد، نوسانات بازار است.

سخن پایانی

اگر به دنبال خرید ام دی اف یا تخته های چوبی دیگر مانند پلای وود و نئوپان هستید، ابتدا ویژگی ها و کاربرد های آن را به طور کامل بررسی کنید و بسنجید که برای پروژه شما کدام یک از تخته ها مناسب است و در آخر اقدام به خرید تخته مورد نظر خود نمایید.

تلاش ما بر این بود که در مقاله فوق تمام نکات مربوط به ام دی اف به طور کامل و جامع گفته شود و چیزی از قلم نیفتد. امیدواریم مطالب عنوان شده در این مقاله برای شما مفید و سودمند بوده باشد.