این روز‌ها همه چیز به طرز عجیب و غریبی دگرگون شده است. چه کسی فکر می‌کرد که زمانی برای ساختمانسازی مجبور باشیم از یک ساختمان با ساختار خاصی استفاده کنیم! این ساختمان‌های کوچک که سیستم قالب تونلی میز پرنده نام دارند یکی از انواع سیستم‌های قالب بندی هستند که به دلیل دارا بودن قابلیت‌های زیاد، به طور گسترده در ساختمانسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با ما همراه شوید تا بدانید سیستم قالب بندی سقف میز پرنده چیست و چگونه سبب ایجاد تحولات عظیم در پیشرفت ساختمانسازی در عصر نوین، شده است.
سیستم قالب بندی سقف میز پرنده (Flying form table)
حتماً برای شما هم پیش آمده که در ساختمان‌های بلند امروزی به آسمان نگاه کنید و از بلندی این برج‌ها، در بهت و حیرت فرو روید! وقتی به سرعت چشم‌گیر پیشرفت ساختمانسازی می‌نگریم، متوجه می‌شویم که انجام این کارهای فوق بشری، مطمئناً از عهده‌ی ابزار‌های قدیمی بر نمی‌آید. به عنوان مثال یک کارگر معمولی برای ساختن سقف هر واحد از این برج‌ها، نمی‌تواند با این سرعت کار را به اتمام برساند!
یکی از ابزار‌هایی که در بتن‌ریزی سقف ساختمان‌های امروزی استفاده می‌شود، میز پرنده است. از این سیستم برای قالب‌بندی یکپارچهی سقف ساختمان‌های بتن آرمه استفاده می‌شود. سرعت و سهولت قالب‌بندی، از عوامل مهم در به‌روز‌رسانی اجرای سازه‌های بتن مسلح به شمار می‌آید.
استفاده از میز پرنده در قالب‌بندی، سبب سرعت بخشیدن به قالب‌بندی سطوح بزرگ می‌شود و از طرفی امکان قالب‌بندی هم‌زمان و موازی را در کل پروژه‌ی ساختمانی ایجاد می‌نماید. ساختمان‌هایی که با این شیوه به قالب‌بندی سقف، مجهز میشوند در برابر زلزله از استحکام بالایی برخوردار خواهند بود. این روش اجرا، در سازمان تحقیقات ساختمان و مسکن فقط به شرط رعایت الزامات استاندارد، مجاز به اجرا است.
این سیستم از بخش‌های زیر تشکیل می‌شود:
- پانل افقی: سطح روی سیستم است که در زیر بتن قرار می‌گیرد و قبل از شروع کار بتن‌ریزی، برای جدا کردن سطح بتن از آن، به روغن آغشته می‌شود.
- تیرهای تقویتی پانل: این تیر‌ها به‌منظور افزایش مقاومت پانل‌های افقی بوده و در جهت عمود نصب میشوند.
- چرخ: در زیر سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، به‌منظور حرکت آسان، نصب چرخ انجام می‌گیرد.
- پایه‌ی عمودی: این پایه به منظور ایجاد تکیه‌گاه برای میز پرنده نصب می‌شود و در حقیقت پایه وزن پانل و بتن را تحمل می‌نماید.
در ادامه به شرح برخی از الزامات اجرایی سیستم قالب‌بندی ساختمان‌های بتن مسلح با استفاده از میز پرنده می‌پردازیم:
کارکرد قالب‌بندی بتنی با استفاده از میز پرنده
در ادامه به بررسی برخی از موارد ضروری به‌منظور استفاده از سیستم قالب‌بندی ساختمان‌های بتن مسلح با استفاده از میز پرنده خواهیم پرداخت:
- استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده در ساختمان‌هایی قابل اجرا است که بتن آرمه از نوع دیوار باربر باشد و شیوه‌ی اجرای آن به روش قالبهای یکپارچهی دیوار انجام شود. در این صورت از میز پرنده میتوان برای قالب‌بندی یکپارچهی سقف استفاده کرد.
- استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده در پهنه‌های لرزه‌خیز در کشور ایران، حداکثر تا 15 طبقه (50 متر فاصله از تراز پایه) امکان‌پذیر است. این ارتفاع مطابق با استاندارد 2800 تعیین شده است.
- طراحی سازه‌های ساخته شده با سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، باید بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 و آیین‌نامه‌ی آبا و ویرایش‌های پس از آن انجام گیرد (آیین نامه آبا: ACI18-05).
- استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده منوط به رعایت کامل ضوابط مربوط به شکل‌پذیری زیاد و متوسط متناسب با لرزه‌خیزی مناطق مختلف در ایران، مطابق با استاندارد 2800 است.
- سیستم قالب بندی سقف میز پرنده فقط در ساختمان‌های منظم در نقشه و ارتفاع، قابل اجرا خواهد بود. هنگام استفاده از این سیستم، ضروری است تا به این امر مهم توجه شود.
- هنگام استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، سقف نگهدارنده باید قابلیت حمل بارهای زیادی را داشته باشد از این رو باید به موارد زیر توجه شود:
- ارتفاع خالص دیوارها باید حداکثر 3 متر و ضخامت آن‌ها 15 سانتی‌متر باشد (ارتفاع دیوار باید بدون احتساب ضخامت سقف در نظر گرفته شود).
- سطح مقطع اسمی دیوارهای سازه‌ای یک جهت، حداقل 80 درصد جهت دیگر باشد.
- کم‌ترین مقدار مقاومت فشاری نمونه‌ی استوانه‌ای برای بتن سازه‌ای بایستی 25 مگاپاسکال باشد.
- کم‌ترین تنش تسلیم برای فولاد باید 400 مگاپاسکال در نظر گرفته شود.
- استفاده از سیستم قالب بندی میز پرنده، وقتی امکان‌پذیر است که برای بستن و باز نمودن قالبهای دیوارها و ورود و خروج میز‌های پرنده، تدابیر لازم در نظر گرفته شود.
- جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیه‌ی اقلام تاسیسات برقی و مکانیکی در مراحل طراحی و اجرا باید در سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، در نظر گرفته شود.
- امکان بتن ریزی یکپارچهی دیوارها و سقف برای هر طبقه بایستی در قالب بندی سقف میز پرنده امکان‌پذیر باشد.
- در استفاده از قالب بندی سقف میز پرنده، باید طراحی قطعات بتن مسلح و میلگرد گذاری‌های خمشی و برشی بر طبق استانداردهای معتبر بتن مسلح صورت بگیرد.
- در مواردی که طول پایه‌های میز پرنده افزایش می‌یابد، برای جلوگیری از خم شدن پایه‌ها باید به تعداد خرپا‌ها اضافه شود.
البته برای استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، الزامات دیگری نیز وجود دارد که مجال بررسی آن‌ها در این مقاله وجود نخواهد داشت.
کاربرد میز پرنده
بیش‌ترین و مهم‌ترین کاربرد سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، قالب‌بندی یک‌پارچه سقف‌های وسیع است. به‌علاوه برای کاربرد قالب‌بندی میز پرنده میتوان موارد زیر را عنوان نمود:
- این سیستم قالب‌بندی، به علت لرزه‌گیری بالا در مناطق زلزله‌خیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، قابلیت نصب سریع برای پروژه‌های ساختمانی دارای طرح‌های منظم و انبوه‌سازی را دارد.
- سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، در ایجاد پل‌ها، بزرگراه‌ها، هتل‌ها، خواب‌گاه‌ها و مجتمع‌های تجاری و مسکونی که دارای سطوح دال با وسعت زیاد هستند، بسیار پرکاربرد است.
- سیستم قالب بندی سقف میز پرنده درپروژه‌هایی که نیاز به سرعت عمل در ساخت دارند، با سرعت بالا و استفاده از نیروی انسانی کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
رنگ‌پذیری خوب
کسانی که در صنعت ساختمان مشغول به کار هستند می‌دانند که تاثیر قالب‌بندی مناسب تا چه حد می‌تواند در استحکام بتن و شکل‌دهی آن موثر باشد. یکی از انواع قالب برای بتن، قالب پلی‌وود است که از بهترین قالب‌ها برای کارهای ساختمانی به شمار می‌آید.
این قالب در اصل ماده‌ای شبیه به چوب است که از ترکیب مواد بازیافتی چوبی مانند خرده چوب، خاک اره، پلاستیک‌های قابل بازیافت و ترموست‌ها ساخته می‌شود. پلی‌وود دارای ویژگی‌های بسیار منحصر به فردی است که سبب شده قالب پلی‌وود به قالبی محبوب در امر ساختمانسازی تبدیل شود و از جمله‌ی این ویژگی‌ها، رنگ‌پذیری خوب این ماده است. جالب توجه است که با یک بار خرید این قالب‌ها میتوان تا 25 هزار بار از آن استفاده نمود. از طرفی سطح صیقلی قالب پلی‌وود، سبب می‌شود تا بتن به راحتی از آن جدا شود.
نحوه اجرای دال بتنی با استفاده از میز پرنده
پس از این‌که کار بتن‌ریزی دیوارها به اتمام رسید و در حقیقت دیوارها آماده شدند، میز‌های پرنده به طبقه‌ی مورد نظر منتقل میشوند. مراحل آماده سازی به طریق زیر است:
- میز‌های پرنده در کنار هم به ترتیب چیده میشوند.
- این میز‌های پرنده با استفاده از بست‌های مخصوص، به یکدیگر متصل میشوند.
- لبه‌های انتهایی قالب‌ها با توجه به ارتفاع سقف، پوشش داده میشوند.
- در این مرحله، بتن‌ریزی انجام می‌شود.
- پس از این‌که بتن مقاومت لازم را به دست آورد، ارتفاع میز‌های پرنده را کاهش می‌دهند.
- در آخرین مرحله، میز‌های پرنده را از زیر دال بتنی خارج می‌نمایند.
در نهایت این میز‌های پرنده توسط شاهین و به کمک تاورکراین به طبقات بالا منتقل میشوند.
نگهداری بیش‌تر
استفاده از قالب پلی‌وود در مقایسه با قالبهای چوبی و سیمانی، در پانل افقی میز‌های پرنده، سبب نگهداری بیش‌تر از این میز‌ها می‌شود. با استفاده از این قالب‌ها، امکان استفاده از این میز‌ها تا 25 هزار بار امکان‌پذیر خواهد بود. این ویژگی منحصر‌به‌فرد سبب می‌شود تا هزینه‌ها تا جایی که امکان دارد، کاهش یابند.
ابعاد استاندارد سیستم قالب بندی میز پرنده
ابعاد استاندارد میز‌های پرنده در اندازه‌های زیر است:
- ارتفاع: 00/3 متر – 00/4 متر
- طول: 00/3 متر – 50/ 7 متر (تنها با چهار پایه)
- عرض: 50/ 2 متر – 00/4 متر
تغییر اندازه و ابعاد در میز پرنده امکان پذیر است؟
با توجه به این‌که تمام قسمت‌های سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، به طور پیش ساخته طراحی و اجرا میشوند، این کار با استاده از جک و پیچ تنظیم در پایه‌های میز پرنده به راحتی امکان‌پذیر است. طراحی میز پرنده به گونه‌ای است که در کم‌ترین زمان با جایگزین کردن بخش‌های جدید، میتوان به ابعاد این قالب اضافه نمود یا با برداشتن بعضی از قسمت‌ها، ابعاد میز پرنده را کاهش داد. این کار با استفاده از جک‌های سقفی در ساخت این نوع قالب، امکان تغییر ارتفاع را به وجود می‌آورد.
مزایای استفاده از میز پرنده
استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده در ساختمانسازی، از مزایای بسیاری برخوردار است. در ادامه شما را با این مزایا آشنا می‌سازیم:
- استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، ساخت کف سقف‌های بزرگ را در کم‌ترین زمان امکان‌پذیر می‌نماید.
- آماده‌سازی سیستم قالب بندی سقف میز پرنده با کم‌ترین پرسنل (2 نفر) امکان‌پذیر است.
- با استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، نیاز به درزگیری سقف به حداقل می‌رسد.
- امکان جای‌گذاری واحد‌های مونتاژ شده در سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، در کم‌ترین زمان امکان‌پذیر است.
- از آن‌جا که تمام بخش‌های میز پرنده پیش‌ساخته هستند، میتوان به راحتی در ابعاد و اندازه‌های آن تغییر ایجاد نمود.
- استهلاک قالب میز پرنده بسیار کم است و به مدت طولانی میتوان از آن استفاده کرد.
- با جایگزین شدن سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، استفاده از نیروی کار در پروژه به حداقل خواهد رسید.
- سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، با وزن کم‌تر، پوشش وسیعی را نسبت به سیستم‌های قالب بندی دیگر، ایجاد می‌نماید.
- با سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، امکان پرداخت عالی سقف و ایمنی بیش‌تر به وجود می‌آید.
- استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده با قالب پلی‌وود، بسیار مقرون به صرفه است.
سیستم قالب تونلی میز پرنده
در سیستم قالب تونلی، قالب بندی دیوارها به طور معمول، با استفاده از قالب دیوار، اجرا می‌شود. پس از انجام قالب‌بندی دیوارها با استفاده از میز پرنده، به قالب‌بندی سقف پرداخته می‌شود. پس از اتمام قالب بندی سقف میز پرنده توسط جرثقیل، میز پرنده، از محل‌های باز شو، خارج می‌شود.
در قالب تونلی، برای تعیین فاصله‌ی بین قالب و میل‌گرد‌های ستون، از رامکا استفاده می‌شود. این کار باعث ایجاد یک‌پارچگی بیش‌تر در سازه‌ی سقف خواهد شد.
معایب سیستم قالب تونلی میز پرنده
استفاده از هر وسیله‌ای، هر چند که مزایای بی‌شماری داشته باشد، با معایبی نیز همراه می‌شود. البته این معایب در حدی نیستند که مزایای آن را به طور کامل تحت الشعاع قرار دهند اما چون وجود دارند، باید آن ها را بدانید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید. معایب استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده عبارتند از:
- هنگام استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، در صورت وقوع هر نوع ایجاد وقفه، مثلاً وقفه در اثر تغییرات آب و هوایی، کارفرما مجبور به پرداخت هزینه‌ی اضافی قابل‌توجهی خواهد شد.
- هزینه‌ی اولیه‌ی سیستم قالب بندی سقف میز پرنده، بالا است.
- پیمان‌کار حتماً باید از تجربه‌ی کافی در استفاده از سیستم قالب بندی سقف میز پرنده برخوردار باشد، در غیر این صورت هزینه‌های اضافی به کارفرما تحمیل خواهد شد.
- استفاده از قالب بندی میز پرنده، نسبت به استفاده از سایر روش‌ها، گران‌تر است.
شیوه اجرا و استفاده از میز پرنده
به محض انجام عملیات بتن‌ریزی و قالب‌بندی دیوارها، میز‌های پرنده به طبقه‌ی مورد نظر، حمل میشوند. این میز‌ها به اندازه‌ی کافی در کنار هم چیده و با بست‌های مخصوص، به هم متصل میشوند. در مرحله‌ی بعد، کار آرماتور‌بندی سقف انجام می‌گیرد و روی پانل آن‌ها، روغن‌کاری می‌شود.
سپس محل داکت‌ها و سوراخ‌ها‌ی سقف مشخص می‌شود و لبه‌های انتهایی قالب با توجه به ارتفاع، تنظیم می‌گردند. در نهایت کار بتن‌ریزی شروع می‌شود و پس از تکمیل کار بتن‌ریزی، ارتفاع میز پرنده، کاهش داده خواهد شد. در انتها نیز میز‌های پرنده را به طبقات بالا منتقل می‌نمایند.
قیمت قالب میز پرنده
از آن‌جا که قالب میز پرنده، بارها در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و استفاده از آن به نحو چشم‌گیری، سبب کاهش تعداد کارگران در پروژه می‌شود، خرید آن بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. قیمت ساخت میز پرنده به نوع طراحی قالب، سرعت ساخت و میزان مواد اولیه‌ی مصرفی برای ساخت آن، بستگی دارد. شما می‌توانید از طریق تماس با کارشناسان شرکت مدحت وود، از قیمت اولیه‌ی بهترین قالب میز پرنده اطلاع یابید و در نهایت با سفارش این قالب پس از بررسی و محاسبات، از قیمت نهایی نیز آگاهی یابید. به‌عبارتی با ارسال پیش فاکتور، شما می‌توانید در جریان قیمت نهایی قرار گیرید.
كلام آخر
همان طور که بررسی میز‌های پرنده نشان داد، بهترین قالب برای پانل افقی این میز‌ها جهت قالبگیری، از جنس پلی‌وود است زیرا:
- اکثر قالب‌ها به طور موقت استفاده و در اتمام کار پروژه به زباله‌ی اضافی تبدیل میشوند. این درحالی است که قالب پلی‌وود تا بیست و پنج هزار بار قابل استفاده خواهد بود.
- بتن پس از خشک شدن، از بسیاری از قالب‌ها جدا نمی‌شود، در حالی که جدا شدن بتن از قالب پلی‌وود با اندکی روغن‌کاری قبل از بتن‌ریزی، امکان‌پذیر است.
- سطح اکثر قالبهای چوبی، سیمانی و … ناصاف است، در حالی که سطح قالب پلی‌وود بسیا صاف و صیقلی است و می‌تواند در ساخت سازه‌ی با کیفیت موثر باشد.
برای خرید قالب پلای وود می‌توانید به سایت شرکت مدحت وود، به‌عنوان نماینده‌ی فروش Sveza روسیه (یکی از بزرگترین برند‌های تولید کننده‌ی پلای وود در دنیا)، مراجعه نمایید. بازرگانی مدحت با ایجاد انبار بزرگ و نگهداری اصولی پلای‌وود، انواع چوب و تخته سه لایه، پاسخگوی کامل نیازهای پیمان‌کاران و صنعت‌گران در سراسر کشور میباشد.
در صورتی که هرگونه سوالی درباره خرید پلای وود دارید، می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید و یا از طریق بخش نظرات، سوال خود را با ما در میان بگذارید.
